W życiu każdego człowieka wcześniej czy później dochodzi do konieczności udziału w postępowaniu spadkowym po śmierci najbliższych członków rodziny. Wynika to z faktu przemijania pokoleń. W tym artykule można poznać odpowiedzi na najczęstsze pytania, które pojawiają się u osób stających przed koniecznością przeprowadzenia postępowania spadkowego.

Czy po śmierci trzeba przeprowadzić postępowanie spadkowe?

Nie ma obowiązku przeprowadzenia postępowania spadkowego po zmarłym członku rodziny. Jednakże przeprowadzenie takiego postępowania jest konieczne, jeśli spadkobiercy chcą nabyć składniki majątku spadkowego. 

W przepisach nie istnieje również termin określający do kiedy należy przeprowadzić takie postępowanie. Nie ma tu żadnego przedawnienia. Jednakże w sytuacji, gdy spadkobierca chce odrzucić testament, musi to zrobić w ciągu 6 miesięcy od momentu dowiedzenia się o powołaniu do dziedziczenia. Nie zawsze termin ten jest tożsamy z momentem śmierci spadkodawcy, czasami jest to nawet wiele miesięcy później. Taka sytuacja ma miejsce na przykład, gdy osoby uprawnione do dziedziczenia z ustawy bliżej spokrewnione ze spadkodawcą odrzucą spadek. Oświadczenie o odrzuceniu spadku można złożyć przed notariuszem bądź we właściwym sądzie rejonowym. 

Jak wygląda stwierdzenie nabycia spadku przed notariuszem?

Stwierdzenia nabycia spadku możne dokonać u notariusza bądź w sądzie rejonowym właściwym miejscowo dla ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Notariusz sporządza tzw. akt poświadczenia dziedziczenia (APD), który zastępuje postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku i ma dokładnie taką samą ważność. W celu sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia przed notariuszem muszą się stawić osobiście wszystkie osoby wchodzące w krąg spadkobierców ustawowych po zmarłym, a nadto osoby powołane do dziedziczenia z testamentu, jeśli taki został sporządzony. Często zdarza się, że któryś ze spadkobierców odmawia stawiennictwa u notariusza, bowiem członkowie rodzin pozostają w konflikcie. Wtedy jedynym rozwiązaniem jest złożenie wniosku do sądu o stwierdzenie nabycia spadku. 

Ile kosztuje stwierdzenie nabycia spadku?

Całkowity koszt sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia zależy od kilku czynników. Jeśli do stwierdzenia nabycia spadku dochodzi przed upływem 6 miesięcy od śmierci spadkodawcy notariusz musi odebrać dodatkowe oświadczenia, za które pobiera opłatę. Nadto całkowity koszt zależy od ilości sporządzonych wypisów z aktu notarialnego czy ilości osób biorących udział w czynności. Zwykle całkowity koszt mieści się w kwocie kilkuset złotych.

Opłata sądowa od wniosku o stwierdzenie nabycia spadku w sądzie wynosi 100 zł i należy ją uiścić przed wniesieniem wniosku do sądu. 

Ile czasu trwa sprawa o stwierdzenie nabycia spadku?

Sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza trwa zwykle około godziny. Czas trwania postępowania sądowego o stwierdzenie nabycia spadku zależny jest od wielu zmiennych. Po pierwsze zależy od tego przed jakim sądem się toczy. Im większe miasto na pierwszą rozprawę czeka się dłużej. Zwyczajowo od miesiąca od złożenia wniosku do kilku miesięcy. Po drugie, jeśli stanowiska uczestników postępowania są sprzeczne, dochodzi do podważania testamentu bądź nie można odnaleźć niektórych spadkobierców czas trwania postępowania istotnie się wydłuża. Zwykle do kilku, kilkunastu miesięcy. W skrajnych przypadkach, przy rozpoznawaniu sprawy przez sądy dwóch instancji od wniesienia wniosku do prawomocnego zakończenia sprawy może minąć nawet kilka lat. Niestety uzyskanie takiego postanowienia sądu jest niezbędne do nabycia składników majątku spadkowego. 

Kto może złożyć wniosek do sądu o stwierdzenie nabycia spadku? 

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku może złożyć osoba wchodząca w krąg spadkobierców ustawowych po zmarłym, bądź spadkobierca testamentowy. Interes prawny w stwierdzeniu nabycia spadku może mieć również wierzyciel spadkobiercy, który chce zaspokoić swoje roszczenie z majątku spadkowego np. bank w stosunku do swojego dłużnika. 

Co dalej robić po stwierdzeniu nabycia spadku?

Po uzyskaniu APD bądź postanowienia sądu można przejść do działu spadku czyli rozporządzenia składnikami majątku spadkowego pomiędzy spadkobierców. Odbywa się to w sposób polubowny bądź w razie sporu w drodze postępowania sądowego. Jeśli w skład majątku spadkowego wchodzi nieruchomość dział spadku musi być dokonany przed notariuszem bądź przed sądem. W przypadku, gdy w skład majątku nie wchodzą nieruchomości dział spadku może być przeprowadzony w drodze umowy między spadkobiercami.

Podsumowanie

Jak wynika z powyższego wpisu kwestią czasu jest kiedy każdy z nas spotka się z koniecznością udziału w postępowaniu spadkowym. Szukasz porady adwokata w Nowym Sączu bądź potrzebujesz pełnomocnika do prowadzenia sprawy spadkowej? Zapraszam do kontaktu. 

Przeczytaj także