Kiedy klient staje się stroną postępowania o orzeczenie rozwiązania małżeństwa przez rozwód, często staje przed dylematem czy żądać wyroku rozwodowego z orzeczeniem o winie małżonka.

Na wstępie należy zwrócić uwagę, iż zgodnie z art. 57 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy z dnia 25 lutego 1964r. (Dz.U. 1964, nr 9, poz.59  z późn. zm.) dalej zwaną KRO sąd orzekający o rozwodzie, a w I instancji jest to zawsze Sąd Okręgowy co do zasady zawsze orzeka czy  i który z małżonków ponosi winę w rozkładzie pożycia chyba, że strony postępowania zgodnie zawnioskują, by zaniechano orzekania o winie. Wtedy następują takie skutki, jakby żaden z małżonków nie ponosił winy.

ŚWIADCZENIA ALIMENTACYJNE MIĘDZY MAŁŻONKAMI

Orzeczenie o winie rozkładu pożycia ma znaczenie dla kwestii alimentacyjnych i ewentualnych świadczeń wzajemnych małżonków po orzeczeniu rozwodu.
Małżonek uznany za wyłącznie winnego nie może domagać się środków utrzymania od małżonka, który nie ponosi winy za rozkład pożycia. Małżonek ponoszący winę w rozkładzie może być zobowiązany do świadczeń alimentacyjnych na współmałżonka niewinnego, jak i małżonka, który winę ponosi, jednak tylko jeśli znajduje się on w niedostatku.

Natomiast, gdy jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku (art. 60 §2 KRO).

WYGAŚNIĘCIE OBOWIĄZKU ALIMENTACYJNEGO

Obowiązek alimentacyjny między byłymi małżonkami wygasa w razie zawarcia przez małżonka uprawnionego do alimentów nowego związku małżeńskiego. Jednakże, gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni (art. 60 §3 KRO).

OCENA SYTUACJI MATERIALNEJ

Rozważając kwestie ewentualnego pogorszenia się sytuacji materialnej współmałżonka, należy dokonać porównania sytuacji małżonka niewinnego z momentu orzeczenia rozwodu z jego sytuacją materialną w jakiej znajdowałby się małżonek gdyby rozwodu nie orzeczono.

POSTĘPOWANIE SĄDOWE

Jeżeli strony nie wyrażą zgody na wydanie wyroku bez orzekania o winie sąd będzie zobligowany do ustalenia winy w rozkładzie pożycia. W tym celu konieczne będzie przeprowadzenie, często bardzo długotrwałego postępowania dowodowego. Najczęściej są to dowody z zeznań świadków, z treści wiadomości z komunikatorów internetowych, portali społecznościowych, nagrań, dokumentów i tym podobnych, w zależności od konkretnej sprawy i przyczyn w której małżonek upatruje zawinienia w postępowaniu swojego współmałżonka.

Pamiętać jednak należy, iż przy orzekaniu sąd nie dokonuje wartościowania winy każdego z małżonków, nie ustala proporcji. To znaczy jeśli jeden z małżonków hipotetycznie zawinił w 90 %, a drugi w 10 % w rozkładzie pożycia, to winę ponosi ten pierwszy. Nie. W toku postępowania, jeśli z zebranego materiału dowodowego wynikać będzie wina choćby w najmniejszym stopniu każdego z małżonków, wtedy sąd orzeka o rozwodzie z winy obu stron.

WNIOSKI

Wyrok z orzeczeniem o winie w rozkładzie pożycia może mieć wpływ na zakres zobowiązań alimentacyjnych między małżonkami. Należy mieć jednak na uwadze, że ustalanie winy zawsze związane jest z koniecznością przeprowadzenia postępowania dowodowego. Zatem jeśli strony nie żądają ustalenia alimentów od współmałżonka, względnie są zdolne na wypracowanie kompromisu w zakresie obligatoryjnych składowych wyroku rozwodowego, to wskazane jest zgodne wnioskowanie o orzeczenie rozwodu z zaniechaniem orzekania o winie. W takich przypadkach, jeśli między małżonkami nie ma sporu choćby co do władzy rodzicielskiej nad dziećmi, kontaktów z dziećmi, wysokości alimentów na małoletnich, to w sytuacji, gdy sąd nie dostrzega negatywnych przesłanek dla orzeczenia rozwodu, zwykle postępowanie może zakończyć się na jednym posiedzeniu sądowym, po wysłuchaniu stron postepowania. Orzekanie o winie w rozkładzie pożycia zawsze natomiast prowadzi do wydłużenia postępowania sądowego. Nie mniej jednak, strony często niejako z powodów „honorowych” zmierzają do wykazania winy współmałżonka za rozkład pożycia. Pamiętać należy również, iż po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego nie ma już możliwości do zmiany orzeczenia w charakterze orzeczenia co do winy w rozkładzie pożycia.

Potrzebujesz porady prawnej adwokata w Nowym Sączu? Adwokat Tomasz Leśnik zaprasza do kontaktu.

Przeczytaj także